Πολλοί θα αναρωτιέστε διαβάζοντας τόσα για την LASIK, τι γίνεται με την επέμβαση PRK;
Λίγα λόγια για την επέμβαση PRK (Photorefractive keratectomy) :
H μέθοδος PRK διορθώνει σχετικά χαμηλού βαθμού μυωπία, χαμηλή έως μέτρια υπερμετρωπία και αστιγματισμό.
Στη PRK, το επιθήλιο, δηλαδή το στρώμα των κυττάρων που καλύπτουν τον κερατοειδή χιτώνα, αφαιρείται και το excimer λέιζερ αλλάζει την καμπυλότητα του κερατοειδή χιτώνα για να διορθώσει το διαθλαστικό σφάλμα.
Ένας φακός επαφής τοποθετείται στο τέλος της επέμβασης για να επιταχύνει την επιθηλιοποίηση, η οποία διαρκεί συνήθως τρεις έως πέντε ημέρες. Επειδή η PRK αλλάζει την εξωτερική επιφάνεια του κερατοειδή χιτώνα η πλήρης αποκατάσταση της όρασης καθυστερεί περισσότερο από ότι στην τεχνική LASIK.
H PRK και οι συναφείς μέθοδοι επιφανειακής αφαίρεσης (LASEK, EPILASIK) συστήνονται aπό τους χειρούργους ως μέθοδοι επιλογής αντί της LASIK για τους ανθρώπους που έχουν λεπτούς κερατοειδείς χιτώνες, καθώς και για διόρθωση μικρού ή μετρίου διαθλαστικού σφάλματος.
Πιθανές επιπλοκές από την επέμβαση PRK:
H PRK εγκυμονεί πολλούς από τους ίδιους κινδύνους με την LASIK εκτός από τις επιπλοκές του flap, επειδή δεν κόβεται ο κερατοειδής με μικροκερατόμο. Στην επέμβαση PRK το επιθήλιο αφαιρείται (και καταστρέφεται μόνιμα η μεμβράνη του Bowman (Bowman's layer), ένα στρώμα πάχους 8-12μm κάτω από το επιθήλιο).
UPDATE 13/12/2010 : Τι είναι η "Μεμβράνη του Bowman" που καταστρέφεται μόνιμα μετά την επέμβαση PRK:
"Η μεμβράνη αυτή δεν περιέχει κύτταρα αλλά αποτελείται από τυχαία διατεταγμένες ίνες κολλαγόνου τύπου Ι. Οι ίνες αυτές βρίσκονται μέσα σε μία μεσοκυττάριο ουσία από γλυκοζαμινογλυκάνες (GAG) που της παρέχουν πλαστικότητα και δομική υποστήριξη. Η στοιβάδα του Bowman θεωρείται ότι αποτελεί ένα από τα δομικά χαρακτηριστικά του κερατοειδή που του προσδίδουν μηχανική σταθερότητα. Εάν καταστραφεί , όπως για παράδειγμα σε περίπτωση τραυματισμού, η αρχική δομή της δεν αποκαθίσταται αφού τα κερατοκύτταρα που την αποτελούν δεν έχουν την δυνατότητα αναπαραγωγής έτσι ώστε να επουλώσουν τυχόν τραύμα. Έτσι δημιουργούνται ουλές και ανωμαλίες στο σχήμα του κερατοειδούς, αποτέλεσμα των οποίων είναι η δημιουργία ανώμαλου αστιγματισμού." « Μαθηματικό μοντέλο της εξομάλυνσης που επιφέρει το επιθήλιο στην ελεύθερη επιφάνεια του κερατοειδή » Ανδρουλάκης Αντώνης
Από το παραπάνω απόσπασμα (που είναι μεταπτυχιακή εργασία που παραδόθηκε στο πανεπιστήμιο της Κρήτης τον Φεβρουάριο του 2006 και ελέγχθηκε από 3μελή επιτροπή, μεταξύ της οποίας ήταν και ο πρύτανης του πανεπιστημίου, καθηγητής κ. Ιωάννης Παλλήκαρης MD,PhD-και φυσικά, για όποιον δεν γνωρίζει, μέλος του ακαδημαϊκού προσωπικού του Ινστιτούτου Οπτικής & Όρασης που είναι υπεύθυνο για τις επεμβάσεις διαθλαστικής χειρουργικής στην Κρήτη) όπως καταλαβαίνετε, αποδεικνύεται ότι εφόσον η μεμβράνη του Bowman καταστραφεί (κάτι το οποίο γίνεται κατά την επέμβαση PRK) δεν επανα-δημιουργείται.
Πως αποδεικνύεται όμως οτι η μεμβράνη αυτή τραυματίζεται (και κατά συνέπεια των όσων διαβάσαμε παραπάνω-καταστρέφεται) κατά την επέμβαση PRK; Διαβάζουμε στη σελιδα 15 της παραπάνω εργασίας: "Στην τεχνική αυτή αρχικά αφαιρείται με απόξεση το επιθήλιο του κερατοειδή με χρήση κατάλληλων ιατρικών οργάνων. Στη συνέχεια, οι επόμενες στιβάδες που έχουν απομείνει (τόσο η στιβάδα Bowman όσο και το στρώμα του κερατοειδή) υπόκεινται σε κατανομή φωτοεκτομής (σσ excimer laser) με απώτερο σκοπό την απαιτούμενη διόρθωση της διαθλαστικής δύναμης του οφθαλμού".
Δυστυχώς, αν αποφασίσετε να ρίξετε μια ματιά στην παραπάνω εργασία, τα αποτελέσματα των επεμβάσεων που παρουσιάζονται σε αυτήν, δεν αναφέρουν ξεκάθαρα τον αντίκτυπο της επέμβασης PRK στην μεμβράνη του Bowman, αφού παρουσιάζονται μόνο τα αποτελέσματα της επέμβασης σε οφθαλμούς κουνελιών (πειραματόζωων) και τα κουνέλια δεν έχουν την μεμβράνη Bowman, όπως επισημαίνεται και στην εργασία στις σελίδες 16-17 : "Ένα μεγάλο μέρος της γνώσης μας σχετικά με την επούλωση των τραυματικών πληγών του κερατοειδή προέρχεται από την πειραματική μελέτη σε ζώα όπως κουνέλια και πίθηκους. Υπάρχουν όμως ορισμένες ανατομικές διαφορές μεταξύ αυτών των πειραματόζωων όπως η απουσία της στιβάδας του Bowman στα κουνέλια, διαφορές που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη όταν τα συμπεράσματα που προκύπτουν από πειραματικές μελέτες σε οφθαλμούς ζώων ανάγονται σε κλινικά συμπεράσματα ανθρώπινων οφθαλμών."
Πως αποδεικνύεται όμως οτι η μεμβράνη αυτή τραυματίζεται (και κατά συνέπεια των όσων διαβάσαμε παραπάνω-καταστρέφεται) κατά την επέμβαση PRK; Διαβάζουμε στη σελιδα 15 της παραπάνω εργασίας: "Στην τεχνική αυτή αρχικά αφαιρείται με απόξεση το επιθήλιο του κερατοειδή με χρήση κατάλληλων ιατρικών οργάνων. Στη συνέχεια, οι επόμενες στιβάδες που έχουν απομείνει (τόσο η στιβάδα Bowman όσο και το στρώμα του κερατοειδή) υπόκεινται σε κατανομή φωτοεκτομής (σσ excimer laser) με απώτερο σκοπό την απαιτούμενη διόρθωση της διαθλαστικής δύναμης του οφθαλμού".
Δυστυχώς, αν αποφασίσετε να ρίξετε μια ματιά στην παραπάνω εργασία, τα αποτελέσματα των επεμβάσεων που παρουσιάζονται σε αυτήν, δεν αναφέρουν ξεκάθαρα τον αντίκτυπο της επέμβασης PRK στην μεμβράνη του Bowman, αφού παρουσιάζονται μόνο τα αποτελέσματα της επέμβασης σε οφθαλμούς κουνελιών (πειραματόζωων) και τα κουνέλια δεν έχουν την μεμβράνη Bowman, όπως επισημαίνεται και στην εργασία στις σελίδες 16-17 : "Ένα μεγάλο μέρος της γνώσης μας σχετικά με την επούλωση των τραυματικών πληγών του κερατοειδή προέρχεται από την πειραματική μελέτη σε ζώα όπως κουνέλια και πίθηκους. Υπάρχουν όμως ορισμένες ανατομικές διαφορές μεταξύ αυτών των πειραματόζωων όπως η απουσία της στιβάδας του Bowman στα κουνέλια, διαφορές που πρέπει να ληφθούν σοβαρά υπόψη όταν τα συμπεράσματα που προκύπτουν από πειραματικές μελέτες σε οφθαλμούς ζώων ανάγονται σε κλινικά συμπεράσματα ανθρώπινων οφθαλμών."
Δείτε το παρακάτω video για να καταλάβετε πως αφαιρείται το επιθήλιο).
Κατά τα άλλα, η συχνότητα των υπόλοιπων επιπλοκών που παρουσιάζονται δεν είναι μικρότερη από της LASIK. Ξηροφθαλμία, προβλήματα με τη νυχτερινή όραση, φωτοστέφανα, ελαφριά ομίχλη, η ελλιπής ή η μη ακριβής διόρθωση της όρασης., η διακύμανση της όρασης, η ανάπτυξη του ανώμαλου αστιγματισμού, η διαστρέβλωση της όρασης (ακόμη και με τους διορθωτικούς φακούς), το γλαύκωμα, η απώλεια της καλύτερης οπτικής οξύτητας είναι γνωστές και πολύ πιθανές επιπλοκές που παρατηρούνται από ασθενείς της επέμβασης PRK (Δείτε μερικές περιπτώσεις ασθενών PRK σε forum εδώ) .Επίσης υπάρχει πάντα και η πιθανότητα μόλυνσης μετά από τη χειρουργική επέμβαση. Τέλος ουτε η επέμβαση PRK, (ακόμα και αν είναι χωρίς επιπλοκές) μπορεί να υποσχεθεί μόνιμα αποτελέσματα, και η διορθωμένη όραση μπορεί να χειροτερέψει με τον καιρό, ή ο ασθενής να χρειάζεται γυαλιά από την αρχή. Το ίδιο ισχύει και για την πρεσβυωπία η οποία δεν αποφεύγεται.
UPDATE 24/11/2010 : Διαβάστε για τη χρήση της μiτομυκίνης (MMC) στις επεμβάσεις PRK
Video σχετικά με την PRK:
http://eyes.emedtv.com/prk-video/prk-complications----final-thoughts-video.html
Πηγές:
- Photorefractive keratectomy (PRK)
- D'Eyealogues > Discussion forums > PRK post-op
- DocShop.com PRK Side Effects
- Mitomycin C reduces haze formation in rabbits after excimer laser photorefractive keratectomy. Xu H, Liu S, Xia X, Huang P, Wang P, Wu X. Department of Ophthalmology, Xiangya Hospital, Hunan Medical University, Changsha, China
- Mitomycin C-induced reduction of keratocytes and fibroblasts after photorefractive keratectomy. Kim TI, Pak JH, Lee SY, Tchah H. Department of Ophthalmology, University of Ulsan, College of Medicine, Asan Medical Center, Seoul, Korea
- OSN Supersite LASEK, epi-LASIK to remain niche procedures despite some advantages, surgeon says
- Αιμιλιανος Α. Στράτος MD "Πολυπαραγοντική ανάλυση αποτελεσμάτων διαθλαστικής χειρουργικής"
- One-year outcomes of a bilateral randomised prospective clinical trial comparing PRK with mitomycin C and LASIK A D Wallau and M Campos Br J Ophthalmol 2009 93: 1634-1638
- « Μαθηματικό μοντέλο της εξομάλυνσης που επιφέρει το επιθήλιο στην ελεύθερη επιφάνεια του κερατοειδή »Ανδρουλάκης Αντώνης
